Τόπος ασυδοσίας και ανεξέλεγκτης κατακρεούργησης του περιβάλλοντος έχει καταντήσει η περιοχή Μαραθίου – Λουτρακίου με μεγαλόσχημους πολίτες των Χανίων να χτίζουν είτε αυθαίρετα, είτε με την κάλυψη μιας επίπλαστης νομιμότητας που τους…χαρίστηκε. Αποκορύφωμα, το κτίσιμο μιας «βίλας» μέσα στα ερείπια ενός βενετσιάνικου κάστρου στο λόφο «Καλόγερο» με την ΑΔΕΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ!
Μπορείτε να φανταστείτε να χτίζει κάποιος ένα σπίτι στο κέντρο του κάστρου των Απτέρων ή του Φιρκά; Λοιπόν, περί αυτού προκειται. Στο λόφο Καλόγερο, αριστερά του Λουτρακίου δέσποζε κάποτε, ένα βενετσιάνικο κάστρο με πύργους (προμαχώνες). Το κάστρο αυτό που παρουσιάζουμε σε ένα σπάνιο βενετσιάνικο χάρτη που έπεσε στα χέρια μας έχει αναγνωριστεί και έχει κηρυχθεί από την Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων «ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο ενετικής κατασκευής» που «βρίσκεται νοτιοδυτικά του όρμου Λουτράκι, στο ύψωμα του ακρωτηρίου Καλόγηρος και δεσπόζει στον κόλπο της Σούδας. Σώζεται το περίγραμμα του φρουρίου και οι κυκλικοί προμαχώνες στις γωνίες». Αναμφισβήτητα, το φρούριο αυτό βρίσκεται σε ένα από τα πιο μαγευτικά σημεία των ακτών του Ακρωτηρίου, σε ιδιωτική γη, πολύ κοντά στη νήσο Σούδας με αβαθή γαλαζοπράσινα νερά κάτω από τα απόκρημνα γκρεμνά του – τα οποία όμως είναι προσβάσιμα.
Σ’ αυτή την άκρη, μέσα στο Φρούριο πριν από οκτώ με δέκα χρόνια έχτισε κάποιος μια μικρή βίλα, έχοντας πάρει άδεια από την Πολεοδομία, η οποία όμως είναι ενημερωμένη για τα κηρυγμένα μνημεία και ώφειλε να ειδοποιήσει την αρχαιολογία, έτσι, το πώς δόθηκε η άδεια είναι κάτι που θα έπρεπε να ελεγχθεί από εισαγγελέα. Το πράγμα μπαλώθηκε αφού η Εφορεία Βυζαντινών ανακάλυψε την αυθαιρεσία και η οικοδομή κυρήχθηκε παράνομη και κατεδαφιστέα. Μέχρι σήμερα δεν κατοικείται και δεν έχει ηλεκτρικό ρεύμα.
Μια βόλτα στην περιοχή αυτή όμως αποκαλύπτει κι άλλα «ωραία»: όπως ο δρόμος που διανοίχτηκε περνώντας μέσα από το φρούριο και μάλιστα, καταστρέφοντας τον ένα προμαχώνα του οποίου τα μπάζα μεταφέρθηκαν δεξιά του δρόμου. Υπάλληλος της αρχαιολογίας μας λέει ότι κατήγγειλε τότε το γεγονός στο Αστυνομικό Τμήμα Στερνών, το οποίο απ’ ότι φαίνεται δεν έκανε τίποτα για το θέμα.
Το σίγουρο είναι ότι κάποιοι καινούργιοι μεγαλοϊδιοκτήτες, σκοπεύουν να δημιουργήσουν διάφορες διόδους στην περιοχή για τους πελάτες κάποιου μελλοντικού ξενοδοχειακού συγκροτήματος. Ετσι, λίγα μέτρα μακριά από το φρούριο, ιδιοκτήτης περιέφραξε ολόκληρο τον κοινόχρηστο δρόμο που έφτανε ως εκεί και άνοιξε άλλον δίπλα (φαίνεται στη φωτό) τον οποίο μάλιστα περιτοιχίζει και κατεβάζει σχεδόν ως το επίπεδο του αιγιαλού. Το θέμα έφτασε στο γραφείο του Δημάρχου ο οποίος κάλεσε την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων να πάρει θέση, ενώ δήλωσε ότι θα καταγγείλει την παρανομία στην Πολεοδομια και την Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου για το θέμα του αιγιαλού. Ο προϊστάμενος Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Ανδριανάκης μας λέει ότι παρ’ ότι δεν υπάρχουν ζώνες προστασίας των μνημείων εδώ, υπάρχουν κάποιοι όροι δόμησης και θα περιορίσουμε την κατάσταση, τόσο λόγω της απόστασης από το μνημείο του Καλόγερου (καμιά τρακοσαριά μέτρα) όσο και λόγω της ζώνης προστασίας της νησίδας της Σούδας που είναι πολύ κοντά.
Η οριοθέτηση του αιγιαλού είναι ένα πρόβλημα, που ούτε οι ίδιες οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν μπορούν να διευθετήσουν. Ετσι, επιχειρηματίας στο Λουτράκι κατάφερε με την άδεια των αρχών να «σπείρει» πολυθρόνες και να φυτέψει γκαζόν λίγα μέτρα από τη θάλασσα, να «φάει» μέρος της παραλίας με μόνιμες κατασκευές, αλλά τόσο με τη ΣΤΗΡΙΞΗ της πρώην Δημοτικής Αρχής όσο και με την ανοχή της νυν, γκρέμισε σταδιακά τον δημοτικό τοίχο που περιτοιχίζει το αλσύλιο - πάρκιγκ του Λουτρακίου, αυτό που λέγεται ότι ήταν οθωμανικό νεκροταφείο. Η αρχαιολογία δεν έχει ως τώρα τα στοιχεία που χρειάζεται για να κηρύξει το μνημείο και μάλλον αμφισβητεί την ύπαρξη νεκροταφείου εκεί αφού όπως λέει ο κ. Ανδριανάκης «δεν υπήρχε ποτέ εκεί οθωμανικός οικισμός για να δικαιολογεί την ύπαρξη νεκροταφείου» από την άλλη όμως παραδέχεται ότι «υπήρχε οικισμός απέναντι στη νησίδα»
Όμως ο Δήμος που γνωρίζει ότι το τοιχείο που γκρεμίζεται σταδιακά εδώ και δυο τρία χρόνια για να αντικατασταθεί από δρόμους και καλλωπιστικά πρανή του ιδιώτη, γιατί δεν κάνει τίποτα; Γιατί ο Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Στερνών που έχει εκφράσει τη βούλησή του να αποκαταστήσει το τοιχείο (και να σταματήσει την παρανομία) δεν έχει ακόμα κάνει τίποτα; Και γνωρίζοντας τις καλές του προθέσεις, ποιος ή ποιοι τον εμποδίζουν να παρέμβει και γιατί;
Ακόμα και η καντίνα στην παραλία του Λουτρακίου, έχει υπερβεί κάθε όριο νομιμότητας, όσον αφορά στα τετραγωνικά που καταλαμβάνει: σ’ αυτά θα πρέπει να προστεθούν τόσο οι προσωρινές όσο και οι μόνιμες «καλλωπιστικές» κατασκευές που αλλοιώνουν το τοπίο και κυρίως «τρώνε» ζωτικό χώρο από τους λουόμενους. Εάν ο Δήμος κυρίως δεν ενδιαφερθεί για το Λουτράκι τότε σύντομα η παραλία θα είναι διαθέσιμη μόνο για τους πελάτες των δύο επιχειρήσεων που την έχουν…περικυκλώσει.
Η αυθαιρεσία βρίσκει έδαφος να αναπτυχθεί ακόμα και στο κοσμικό Μαράθι. Οπου «ανέγγιχτο» παραμένει το θέμα της «παραγκούπολης» που έχει στηθεί αυθαίρετα στο κτήμα Μανουσάκη, δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο της Μινώας. Πρόκειται για μια παλιά ιστορία που ξεκινάει από τη διαμάχη μεταξυ της τότε κοινότητας Στερνών και του ιδιώτη για την ιδιοκτησία του οικοπέδου. Οι παράγκες στήθηκαν ως παραθεριστικές κατοικίες με την άδεια του Κοινοτάρχη προκειμένου να γίνει χρησικτησία, όμως τελικά τα δικαστήρια έδωσαν το οικόπεδο στο Μανουσάκη, οι κληρονόμοι του οποίου μετά το θάνατό του δεν εκδίωξαν τους «παραγκίτες». Αυτά για την ιστορία. Εμάς εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι ότι η παραγκούπολη συνεχίζει να υφίσταται πάνω στην αρχαιολογική ζώνη.
Ας δούμε τι αναφέρει ο φάκελος των αρχαιολογικών υπηρεσιών για την περιοχή:
«Τα ερείπια της μινωικής πόλεως Μινώα στη θέση Λίμνη, στον οικισμό Μαράθι Ακρωτηρίου στην είσοδο του κόλπου της Σούδας, που προστατεύεται από την Υ.Α. 21220/10-3-1967 (ΦΕΚ 527/Β/24-8-1967) και είναι η πρώτη κήρυξη με την οποία χαρακτηρίστηκε η περιοχή ως αρχαιολογικός χώρος και ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Το ΥΠΠΟ – ΚΕ’ ΕΠΚΑ (Χανίων) – 13η ΕΒΑ (Ηρακλείου) έχουν χαρακτηρίσει ως σημαντικό αρχαιολογικό χώρο το Μαράθι Ακρωτηρίου, όπου για την αποτελεσματική προστασία και ανάδειξη της φυσιογνωμίας του καθορίζεται στο σύνολό της η περιοχή ελεγχόμενη από πλευράς Αρχαιολογικού Νόμου, εκτείνονται αρχαιότητες διαφόρων περιόδων: ισοδομικός πύργος στη θέση «Λίμνη», κτίρια ελληνιστικών χρόνων στη χερσόνησο Αγ. Γεωργίου στη θέση «Λίμνη», δεξαμενή ύστερης αρχαιότητας, εκκλησία του Αγ. Αντωνίου και ερείπια Μοναστηριού, λείψανα εκτεταμένης κτιριακής εγκατάστασης ελληνορωμαϊκών και πρωίμων βυζαντινών χρόνων, βραχοσκεπή «Μαραθόσπηλιο», υπόγειος ναός Παναγιάς πρώιμων βυζαντινών χρόνων – «Παναγιά Χωστή» - με ίχνη αρχαιότερης κατοίκησης, νεκροταφείο Ελληνιστικών χρόνων στη θέση «Λουτράκι», «Βενετσιάνικος Πύργος». Με την Υ.Α. ΑΡΧ/Α/Φ25/5545/261/1-2-1996 (ΦΕΚ 105/Β/22-2-1996) κηρύχθηκαν Ζώνες Προστασίας Α και Β. Η ζώνη Α, απολύτου προστασίας, αδόμητη, αποτελείται από τρία τμήματα. Το τμήμα Α1 βρίσκεται στη θέση «Λιμάνι» και περιλαμβάνει και την παλιά ανασκαφή Θεοφανείδη. Το τμήμα Α2 περιλαμβάνει το «Μαραθόσπηλιο» και το τμήμα Α3 την περιοχή «Χωστής Παναγιάς». Η ζώνη Β, υπό όρους δομήσιμη, αποτελείται από δύο τμήματα (Β1 και Β2). Το τμήμα Β1 περιβάλλει τη ζώνη Α1 και το τμήμα Β2 τη ζώνη Α3.
Τελικά, τι είναι αυτό που εννοούν οι Αρχαιολογικές Υπηρεσίες ως αρχαιολογικές ζώνες; Είναι οι ζώνες όπου δεν μπορείς να κάνεις τίποτα νόμιμα, ενώ παράνομα, αν έχεις «μπάρμπα στην Κορώνη» μπορείς να κάνεις τα πάντα; Και τελικά, τι νόημα έχει η υποτιθέμενη προστασία των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων, όταν κανείς δεν ασχολείται με την ανάδειξη και την αξιοποίησή τους;
Πρόταση για αξιοποίηση του παραλιακού δρόμου του Μαραθίου
Πρόταση να αξιοποιηθεί ως κεντρικός ο αγροτικός δρόμος που περνάει πίσω από τον αρχαιολογικό χώρο των ανασκαφών της Μινώας στο Μαράθι κάνει ο Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Στερνών Παναγιώτης Αμπελικάκης, συμπληρώνοντας ότι ο υπάρχων παραλιακός δρόμος πρέπει να πλακοστρωθεί και να γίνει πεζόδρομος.
Η πρόταση του κ. Αμπελικάκη φαίνεται «μονόδρομος» αφού όπως όλοι γνωρίζουμε, καθημερινά και ειδικά τις Κυριακές, ο δρόμος μπροστά από την ανασκαφή κλείνει από τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα και διακόπτεται η πρόσβαση στο ανατολικό μέρος της παραλίας. Ένα λόγος παραπάνω, είναι όπως αναφέρει ο κ. Αμπελικάκης «η καλύτερη αξιοποίηση του αρχαιολογικού χώρου που θα φανεί στους επισκέπτες περισσότερο αν φύγουν τα αυτοκίνητα από κει.»
Ο δρόμος που προτείνει ο Πρόεδρος του Τ.Σ. είναι δημοτικός, περνάει ακριβώς από πίσω από τα συρματοπλέγματα της ανασκαφής και καταλήγει στις «παράγκες» όπως λέγεται η ευρύχωρη πλατεία με τα αυθαίρετα παραπήγματα στην ανατολική πλευρά του Μαραθίου και το μόνο που χρειάζεται είναι μια μικρή διαπλάτυνση και ασφαλτόστρωση. «Είναι ο μόνος τρόπος να λυθεί το πρόβλημα της κυκλοφορίας στην περιοχή» αναφέρει ο κ. Αμπελικάκης, ο οποίος επισημαίνει ότι «πρέπει η αρχαιολογία να μας δώσει το πράσινο φως για να προχωρήσουμε, κι αν ενδιαφέρεται στο ελάχιστο για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου θα το κάνει». Να σημειωθεί ότι ο παραλιακός δρόμος περνάει πάνω από τμήμα της ανασκαφής το οποίο συνέχεια μπαζώνεται, αλλά «κάποια στιγμή θα πέσει κανένα αυτοκίνητο στο λάκκο» μια και τα μπάζα παρασύρονται στη θάλασσα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου