ΟΛΗ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΚΟ


Διχάζει το Ακρωτήρι η επιχειρούμενη εγκατάσταση του ηλιοθερμικού πάρκου στην έκταση των 2.000 στρεμάτων που επινοικίασε η Ι.Μ. Γουβερνέτου σε ελληνική εταιρεία. Από τη μια, οι πατέρες της Μονής, που χειρίστηκαν την υπόθεση με τόσο αντι-επικοινωνιακό τρόπο, ώστε κατάφεραν να ξεσηκώσουν συζητήσεις ακόμα και για τη διαχείριση της μοναστηριακής γης στην Ελλάδα.

Από την άλλη, το εύλογο επιχείρημα της Δημοτικής Αρχής, ότι δεν ενημερώθηκε για τις επιπτώσεις μιας πιθανής επένδυσης σε μια έκταση που αποτελεί το 2% του Ακρωτηρίου και αφορά συνολικά το γεωγραφικό και κλιματικό χαρακτήρα της χερσονήσσου, συνεπώς, έχει δικαίωμα λόγου και συνέναισης σ’ αυτήν. Και στη μέση, οι ευαίσθητοι οικολογικά πολίτες που αναρωτιούνται γιατί εκφραζεται τέτοιο μένος ενάντια στην επένδυση αυτή από μια Δημοτική Αρχή που διακυρρήτει τις περιβαλλοντικές της ανησυχίες.

Τα δεδομένα

Δεδομένο 1ο: Υπάρχει σοβαρό ενεργειακό έλλειμα στην Κρήτη, που πρέπει να λυθεί με οικολογικό τρόπο. Φωτοβολταϊκά, ηλιοθερμία, αιολικά πάρκα, όλες οι λύσεις είναι αποδεκτές με την ανάπτυξή τους μοιρασμένη σε όλη την Κρήτη. Οι περιοχές που θα φιλοξενήσουν τέτοιες εγκαταστάσεις, θα επωμισθούν κάποιες θυσίες αλλά και μεγάλα ανταποδοτικά οφέλη. Χωρίς θυσίες το περιβάλλον δε σώζεται.

Δεδομένο 2ο: Στο Ακρωτήρι είναι αδύνατον να γίνει οποιαδήποτε δραστηριότητα, εφόσον αυτή στηρίζεται στη μεγάλη κατανάλωση νερού (όπως τα γήπεδα γκολφ) εκτός αν μιλάμε για αφαλάτωση του θαλασσινού νερού

Δεδομένο 3ο: Στην ευρύτερη περιοχή των Μοναστηριών, καμμία τέτοια δραστηριότητα δεν μπορεί να γίνει δεκτή, εάν αυτή βρίσκεται σε οπτική επαφή με τα Μοναστήρια, σύμφωνα με την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Με αυτό το επιχείρημα απετράπη ο σκουπιδότοπος στο Στρογγυλό Κεφάλι.

Δεδομένο 4ο: Για τη διαχείριση μιας έκτασης η οποία καλύπτει γεωγραφικά το 2% της έκτασης της χερσονήσσου του Ακρωτηρίου, είναι υποχρεωτικό να υπάρχει κοινωνική συναίνεση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Ακρωτήρι είναι χερσόνησσος, ότι καλύπτεται δηλαδή στο μεγαλύτερο μέρος της περιφέρειάς του από θάλασσα, που σημαίνει γεωγραφικό περιορισμό. Σε αυτόν το περιορισμένο γεωγραφικά χώρο, οι συνέπειες μιας δραστηριότητας μεγάλου μεγέθους πολλαπλασιάζονται.

Δεδομένο 5ο: Καμμία δημόσια αρχή δεν θα κάνει δεκτό το αίτημα μιας εταιρείας για τη μονοπώληση των ΑΠΕ στην Κρήτη, οπότε, τα 50ΜW των 2.000 στρεμμάτων, είναι έτσι κι αλλιώς ανέφικτος στόχος. Εκτός αν, η εν λόγω δημόσια αρχή λαδώνεται…

Δεδομένο 6ο: Πίσω από το πρόσχημα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς η αγορά αυτή είναι ιδιαίερα κερδοφόρα και με λαμπρό μέλλον , κρύβονται σήμερα τεράστια οικονομικά συμφέροντα, πολυεθνικές εταιρείες και διεφθαρμένοι πολιτικοί παράγοντες που δεν δίνουν δεκάρα για το περιβάλλον. Οσο πιο μεγάλη είναι μια επένδυση στο χώρο των ΑΠΕ, τόσο πιο ύποπτη θεωρείται. Κι επειδή στην αγορά υπάρχει ανταγωνισμός, ελέγχονται για την…εντιμότητα των προθέσεών τους, ακόμα και οι αντιδράσεις ενάντια στις επενδύσεις αυτές.

Το Ιστορικό της υπόθεσης

Ένα Ηλιοθερμικό Πάρκο 2.000 στρεμμάτων – το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο και το τρίτο στην Ευρώπη το οποίο θα παράγει το 1/3 της ηλεκτρικής ενέργειας στο νομό Χανίων και θα αποδίδει έσοδα από δημοτικά τέλη προς το Δήμο Ακρωτηρίου 1,5 εκατομύρια ευρώ περίπου, ενώ θα δημιουργήσει 40 νέες θέσεις εργασίας, είναι ο θεωρητικός στόχος της επένδυσης που επιχειρεί να προσελκύσει η Μονή Γουβερνέτου αξιοποιώντας την τεράστια περιουσία της στα Καθιανά. Θεωρητικός, γιατί πρακτικά, είναι αδύνατον η αρμόδια εθνική αρχή (ΡΑΕ) να δώσει όλο το πακέτο των ΑΠΕ που προβλέπει για την Κρήτη (δηλ. 50 ΜW) σε ένα φορέα, όταν οι αιτήσεις είναι δεκάδες και τα συμφέροντα τεράστια.

Από την άλλη, η Δημοτική Αρχή τουΑκρωτηρίου, προβάλλοντας το επιχείρημα της αισθητικής ρύπανσης που θα προκαλεί ένα τέτοιο πάρκο στο κέντρο του Δήμου αλλά και την πραγματικά μεγάλη έκταση (2% της συνολικής έκτασης του Δήμου) αντέδρασε άμεσα και χωρίς να έχει ενημερωθεί ή συνομιλήσει με το Ηγουμενοσυμβούλιο της Μονής, έφερε το θέμα στο Δημοτικό Σύμβούλιο το οποίο διαπίστωσε ότι ένα ηλιοθερμικό πάρκο είναι ρυπογόνα εγκατάσταση, όπως τα λατομεία και ο Κουρουπητός. Ετσι το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε να μπλοκάρει με οποιονδήποτε τρόπο τη διαδικασία εμποδίζοντας ακόμα και τη διενέργεια του διαγωνισμού για την επινοικίαση της έκτασης.

Πράγμα που δεν κατάφερε όμως, αφού την ημέρα του διαγωνισμού οι συμμετέχοντες εκπρόσωποι των ενδιαφερομένων εταιρειών που κατά δήλωση του Ηγούμενου ήταν δύο Ισπανικές και δύο Ελληνικές, είχαν δώσει από νωρίς τις προσφορές τους. Πλειοδότης του διαγωνισμού είναι η εταιρεία NATURA POWER Ηλιακή Ενέργεια ΑΕ, με έδρα το Χαλάνδρι Αττικής. Πρόκειται για μία από τις πολλές ΔΕΚΑΔΕΣ εταιρείες που ασχολούνται με το αντικείμενο στην Ελλάδα. Η εταιρεία

Η Μονή προκύρηξε την επινοικίαση της έκτασης, μετά από πρόταση Ισπανικής εταιρείας για την αξιοποίησή της με τον τρόπο αυτό, ώστε να συγκεντρώσει τα χρήματα που χρειάζεται για την αναστήλωση του κτιριακού συγκροτήματος της Μονής, αλλά και του κτιρίου στον Κουμαρέ όπου σκοπεύει να δημιουργήσει θεραπευτικές και συνεδριακές υποδομές. Τα 2.000 στρέμματα εκτείνονται από την πεδιάδα των Καθιανών μέχρι τον Κουμαρέ και στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι ελαιώνες και δασικές εκτάσεις. Η Μονή σύμφωνα με τον Ηγούμενο, ακολούθησε όλες τις νομότυπες διαδικασίες, με δημοσίευση της προκύρηξης σε τοπικές εφημερίδες μεγάλης κυκλοφορίας και ενημέρωσε ΕΠΙΣΗΜΑ το Δήμο Ακρωτηρίου –τρεις μέρες νωρίτερα- ενώ όλα γίνονται με τη σύμφωνη γνώμη του Οικουμενικού Πατριάρχη, του Αρχιεπίσκοπου Κρήτης και του Επισκόπου Κυδωνίας και Αποκορώνου. Τιμή εκκίνησης για την επινοικίαση της έκτασης στο διαγωνισμό ορίστηκαν 360.000 ευρώ το χρόνο, δηλαδή 1.000 περίπου ευρώ την ημέρα, με διάρκεια επινοικίασης τα 25 χρόνια. Αν και το ποσό φαίνεται μεγάλο, ο πλειοδότης έδωσε 385.000 ευρώ.

Όμως η διαδικασία δε σταματάει εδώ: η επινοικίαση πρέπει να επικυρωθεί από τις αρμόδιες εκκλησιαστικές αρχές ενώ η εταιρεία πρέπει να υποβάλλει την πρότασή της και μία προμελέτη στη ΡΑΕ και να περιμένει τις πρώτες εγκρίσεις. Στη συνέχεια, αν υπάρξουν εγκρίσεις, η εταιρεία θα προχωρήσει στην κατάθεση μελετών, μεταξύ αυτών και για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι οποίες θα πρέπει να περάσουν και από τα κόσκινα των τοπικών φορέων, όπου πιθανόν να μπλοκαριστούν, εάν έτσι κρίνουν ότι πρέπει να γίνει, τα πολιτικά και άλλα συμφέροντα του τόπου!

Ηδη, στην υπόθεση ενεπλάκη ο βουλευτής Στέλιος Νικηφοράκης παίρνοντας θέση υπέρ του Δημάρχου, ενώ έχουμε την πληροφορία ότι παρενέβη στην υπόθεση –άγνωστο γιατί - και ο Επίτιμος Πρόεδρος της Ν.Δ. Κ. Μητσοτάκης.

Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Μονής, το μίσθωμα για την επινοικίαση της έκτασης θα αρχίσει να καταβάλεται μόνο εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία των εγκρίσεων.

Ο Διάλογος

Η θέση της Μονής

Στόχος όπως αναφέραμε ήδη, είναι η εγκατάσταση ενός ηλιοθερμικού πάρκου, ενός πάρκου δηλαδή που με κοίλα κάτοπτρα θα συγκεντρώνει την ηλιακή ενέργεια και θα τη μετατρέπει σε θερμική (όπως γίνεται με τους ηλιακούς θερμοσίφωνες) και μετά σε ηλεκτρική. Στην πλήρη του έκταση, ένα ηλιοθερμικό πάρκο θα αποδίδει 50 ΜW καλύπτοντας τις ανάγκες του νομού σε ηλεκτρική ενέργεια κατά το ένα τρίτο, λύνοντας εξάλλου, οριστικά και οικολογικά και το ενεργειακό πρόβλημα στην περιοχή μας. Όμως, όπως αναφέρει ο εκπρόσωπος της Μονής κ. Πετρόπουλος, καμία επένδυση τέτοιου μεγέθους δε γίνεται αποδεκτή από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, αφού οι αιτήσεις είναι πολλές και η πίτα μικρή και πρέπει να μοιραστεί και σε άλλες εταιρείες. Ετσι, θεωρείται μάλλον απίθανο να γίνει δεκτή η επένδυση στο σύνολό της, που σημαίνει ότι δεν θα αξιοποιηθεί ολόκληρη η έκταση των 2.000 στρεμμάτων. Επιπλέον, η διαδικασία που θα ακολουθήσει με την εκπόνηση περιβαλλοντικών μελετών και την έγκρισή τους από αρμόδια υπουργεία και τοπικούς φορείς, μπορεί να περιορίσει το μέγεθος της επένδυσης, ή να την απορρίψει τελείως. Όπως αναφέρει ο κ. Πετρόπουλος «θεωρούμε ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος αξιοποίησης της έκτασης, σε μια εποχή που και η παγκόσμια κοινότητα μέσω του Πρωτόκολλου Κιότο και η Ευρωπαϊκή Ενωση αλλά και η ίδια η Ορθόδοξη Εκκλησία προάγουν τις τεχνολογίες των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας απέναντι στην οικολογική καταστροφή του πλανήτη. Δεν καταλαβαίνουμε λοιπόν, προς τι η τόσο μεγάλη αντίδραση, σε κάτι τόσο θετικό.»

Παράλληλα, η ίδια η αδελφότητα της Μονής μας πληροφορεί ότι «απέρριψε προτάσεις για δημιουργία αιολικού πάρκου στην κορυφή των λόφων της όπως επίσης και νταμαριού στην ευρύτερη περιοχή της ακριβώς και μόνον για να διατηρηθεί αναλλοίωτο το φυσικό περιβάλλον από τον ελαιώνα του Κουμαρέ και πάνω» γεγονός που δείχνει ότι και οι πατέρες της Μονής εξισώνουν ως επιβαρυντικές δραστηριότητες τα αιολικά πάρκα με τα νταμάρια, τα οποία πάντως δεν τα θέλουν πάνω απ’ το κεφάλι τους, αλλά μακριά από τη Μονή (σ.σ.:κι όπου θέλει ας είναι;). Εξάλλου, το αισθητικό κριτήριο για το αν τα πάρκα ΑΠΕ ρυπαίνουν οπτικά, είναι εντελώς υποκειμενικό.

«Είναι πολύ μεγάλη η έκταση των 2.000 στρεμμάτων, είναι περίπου το 2% της έκτασης του Ακρωτηρίου» απαντά ο Δήμαρχος Μιχάλης Κηνυγός συμπληρώνοντας το κριτήριο της αισθητικής ρύπανσης, σε μία κρίσιμη περιοχή, στο κέντρο του Ακρωτηρίου. «Θεωρούμε ότι το Ακρωτήρι είναι αρκετά βεβαρυμένο, καθώς λίγο πιο δεξιά υπάρχουν οι δεξαμενές καυσίμων και λίγο πιο πέρα υφίστανται συρματοπλέγματα, ενώ παρακάτω βρίσκεται και η 115Π.Μ. το στρατιωτικό αεροδρόμιο, οι Αμερικανικές Βάσεις, τα λατομία και τα σκουπίδια. Πιστεύουμε λοιπόν ότι μια επιπλέον επιβάρυνση θα είναι η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι. Θεωρούμε επίσης ότι αυτή η περιοχή είναι από τις λίγες περιοχές που έχει παραμείνει αναξιοποίητη ακόμα. Το πράσινο Ακρωτήρι κινδυνεύει και λιγοστεύει επικίνδυνα» δηλώνει ο Δήμαρχος, τόσο σε μας, όσο και σε τοπική εφημερίδα των Χανίων, η οποία ωστόσο δημοσίευσε μία ψευδή είδηση: ότι το Γουβερνέτο προωθεί την εκμίσθωση 8.000 στρεμμάτων στο Ακρωτήρι για δημιουργία Ηλιοθερμικού και Φωτοβολταϊκού Πάρκου. Στην πραγματικότητα, υπήρξε η διασπορά μιας πληροφορίας ότι και η Ι.Μ. Αγίας Τριάδας επιδιώκει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού πάρκου σε 6.000 στρέμματα, έκταση όμως που δεν φτάνει καν το σύνολο της περιουσίας της Μονής στο Ακρωτήρι. Την πληροφορία αυτή μας διέψευσε ο ίδιος ο Ηγούμενος πατέρας Αμφιλόχιος τονίζοντας ότι «δεν έχουμε τέτοια έκταση εμείς, αν και επιδιώξαμε να αξιοποιήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση τις εκτάσεις (γύρω στα 150 στρ) που διαθέτουμε στην Περβολίτσα, προς την πλευρά της θάλασσας, όπου δεν υπάρχει καμία οπτική επαφή και δεν θα ενοχλούσε κανέναν».

Στο γεγονός ότι η έκταση είναι πολύ μεγάλη για μία μονάδα που θα συγκεντρώνει τόση παραγωγή ενέργειας συνηγορεί και ο Πρόεδρος του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος κ. Καλογεράκης ο οποίος επισημαίνει ότι τα 2.000 στρέματα είναι πράγματι μια μεγάλη περιοχή η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί στο σύνολό της από ηλιοθερμικό πάρκο, τόσο λόγω του μονοπωλιακού χαρακτήρα που θα είχει για την Κρήτη, όσο και για τη μικροκλιματική αλλαγή που θα προκαλέσει στην περιοχή που θα εγκατασταθεί. Συνήθως, λέει ο κ. Καλογεράκης, τέτοιες μονάδες εγκαθίστανται διάσπαρτες σε διάφορες περιοχές, ώστε να μην αλλοιώνεται ούτε ο φυσικός χαρακτήρας της περιοχής, ούτε οι μικροκλιματικές συνθήκες. Επιπλέον, σημειώνει ο ίδιος «δεν ξέρω πως θα μπορούσαν να μπουν τόσοι συλλέκτες που θα αντανακλούν τον ήλιο στα μάτια των πιλότων που θα προσπαθούν να προσγειώσουν ένα αεροσκάφος στον αεροδιάδρομο».

Πληρέστερη θέση έχει η Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων που μεταξύ άλλων αναφέρει: «Η χρήση «ήπιων» και «εναλλακτικών» πηγών ενέργειας εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, και στην Ελλάδα, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση. Η γενική μας θέση είναι υπέρ αυτών των τρόπων παραγωγής ενέργειας, στο βαθμό που:

· Βλάπτουν λιγότερο το φυσικό περιβάλλον (ή δεν το βλάπτουν καθόλου) από όσο το βλάπτουν οι συμβατικές μονάδες παραγωγής που καίνε κάρβουνο ή πετρέλαιο ή οι πυρηνικοί σταθμοί.

· Μειώνουν την εξάρτηση από το πετρέλαιο κ.α. ορυκτά καύσιμα.

· Προσφέρονται για μονάδες μικρής/μεσαίας κλίμακας («Το μικρό είναι όμορφο»).

· Λειτουργούν με τεχνολογία απλή, κατανοητή, που δεν δημιουργεί επικίνδυνες εξαρτήσεις τεχνογνωσίας ούτε κίνδυνο για τους εργαζόμενους.

· Προσφέρονται για αποκεντρωμένη χρήση σε μικρές κοινότητες, αγροτόσπιτα κ.α. και η ενέργεια που παράγουν χρησιμοποιείται κατά προτεραιότητα τοπικά.

· Δεν δημιουργούν ενοχλήσεις σε κατοικημένες περιοχές ούτε λειτουργούν ανταγωνιστικά σε οικονομικές δραστηριότητες που είναι τοπικά σημαντικές.

Πάντως, κάθε συγκεκριμένη περίπτωση-πρόταση πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά, γιατί υπάρχουν διαφορές και στην τεχνολογία που χρησιμοποιείται και ιδιομορφίες σε κάθε περιοχή…….Στην Ελλάδα έχουμε ήδη την εμπειρία των αιολικών πάρκων και –σε μικρότερη κλίμακα- των φωτοβολταϊκών. (Υπάρχουν περίπου 20 «αιολικά πάρκα» στην Κρήτη). Η εμπειρία αυτή μπορεί ξεκάθαρα να χαρακτηριστεί θετική…….Στην περίπτωση των ανεμογεννητριών έχουν εκφραστεί αντιρρήσεις (τόσο στην Ελλάδα όσο και σε πολλές χώρες) όσον αφορά το τοπίο, και σε μερικές περιπτώσεις για ενόχληση κατοικιών που είναι σε κοντινή απόσταση. Η αρχαιολογική υπηρεσία σε μία ή δύο περιπτώσεις στην Κρήτη έχει προβάλει «βέτο» σε εγκατάσταση κοντά σε αρχαιολογικούς χώρους (Φαλάσσαρνα). Το θέμα του τοπίου, πάντως, σηκώνει πολύ συζήτηση και είναι σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικό, ή έχει να κάνει με αμφιλεγόμενα στερεότυπα (του πώς αντιλαμβανόμαστε το «ωραίο» τοπίο). Σίγουρα μεγάλο ρόλο παίζει η κλίμακα της τεχνητής εγκατάστασης μέσα στο συνολικό τοπίο. Είναι η σχέση κάποιων μεγεθών, όπως τα βλέπει κανείς.

Είναι οι (πραγματικά τεράστιες) ανεμογεννήτριες στο Πέτρας Σελί στο Σέλινο αντιαισθητικές; Δεν είναι εύκολο να απαντήσει κανείς. Και με ποια λογική ανοίγει αυτή η συζήτηση, όταν οι τεράστιοι πυλώνες μεταφοράς ρεύματος υψηλής τάσης της ΔΕΗ διασχίζουν όλη την Ελλάδα;…….Είναι αλήθεια πως, επειδή τώρα πιά δίνονται (και πολύ σωστά) κίνητρα σε επιχειρήσεις για εγκατάσταση μονάδων ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών, ηλιοθερμικών σταθμών κ.α., έχουν μπεί στο παιχνίδι μεγάλες εταιρείες, που αποσκοπούν στο κέρδος από την πώληση του ρεύματος στο εθνικό δίκτυο και επιδιώκουν το γιγαντισμό των μονάδων (και συχνά η τοπική κοινωνία δεν βλέπει κάποιο χειροπιαστό όφελος από τη δημιουργία αυτών των μονάδων). Αυτό πραγματικά μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα.

Θα ήταν καλύτερο να δραστηριοποιούνταν περισσότερο στον τομέα αυτόν δήμοι και τοπικές περιβαλλοντικές/αναπτυξιακές εταιρείες, που μπορούν να λειτουργήσουν με ευρύτερα κοινωνικά κριτήρια. Θα ήταν επίσης καλό να δίνονται και στα νοικοκυριά κίνητρα για τη χρήση ήπιων/ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως δίνονται σε επιχειρήσεις. Κάτι τέτοιο θα άλλαζε δραματικά την κατάσταση μέσα σε λίγα χρόνια………….Ειδικά στην περίπτωση του Ακρωτηρίου, πάντως, χρειάζεται να αποφευχθούν τα μεγάλα μεγέθη, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με τεχνολογία που δεν έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα παρα μόνο πειραματικά σε μικρή κλίμακα (Ηλιοθερμικός σταθμός) και με δεδομένο το γεγονός πως το Ακρωτήρι είναι μια μικρή περιοχή βεβαρυμένη με πολλές δραστηριότητες.

Δεκάδες είναι τα επιχειρήματα που έχουν ακουστεί για τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενός τόσο μεγάλου ηλιοθερμικού πάρκου. Εμείς επικοινωνήσαμε με το Τεχνολογικό Παρατηρητήριο Ενέργειας (Τechnology Watch) του Παν/μιου Δυτικής Μακεδονίας απ’ όπου πήραμε πληροφορίες για τα ηλιοθερμικά συστήματα και τα μειονεκτήματά τους σε σχέση με το περιβάλλον.

Τι είναι τα ηλιοθερμικά συστήματα;. Τα ηλιοθερμικά λειτουργούν με κάτοπτρα που αντανακλούν και συγκεντρώνουν το ηλιακό φώς σε ένα σημείο, όπου θερμαίνεται νερό (είτε ένα ειδικό υλικό, το οποίο με τη σειρά του θερμαίνει νερό και το κάνει ατμό, που δίνει κίνηση σε ατμοστρόβιλο που με τη σειρά του κινεί ηλεκτρογεννήτρια η οποία παράγει ρεύμα).

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες τέτοιων συστημάτων: Ηλιακά κοίλα παράβολα, ηλιακοί πύργοι και ηλιακά πιάτα.

1) Ηλιακά κοίλα παράβολα: Τα κοίλα παράβολα είναι η πιο δοκιμασμένη ηλιακή θερμοηλεκτρική τεχνολογία. Το σχήμα τους είναι παραβολικό και στην εστία της παραβολής υπάρχει σωλήνας/δέκτης όπου εστιάζεται η ηλιακή ενέργεια. Mεγάλα πεδία συλλεκτών κοίλων παραβόλων παρέχουν τη θερμική ενέργεια για την παραγωγή ατμού από μια τουρμπίνα/γεννήτρια κύκλου Rankine. Η παραπάνω διαδικασία μπορεί να παράγει ηλεκτρισμό όσο διαρκεί η πρόσπτωση της ηλιακής ακτινοβολίας . Για το λογο αυτό, οι μονάδες του είδους έχουν τη δυνατότητα λειτουργίας με την καύση γαιανθράκων. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα της θερμικής αποθήκευσης για την κάλυψη των αναγκών τις ώρες που δεν υπάρχει ακτινοβολία.

2) Ηλιακά πιάτα : Τα συστήματα ηλιακών πιάτων μετατρέπουν τη θερμική ενέργεια της ηλιακής ακτινοβολίας σε μηχανική και μετά σε ηλεκτρική με περίπου το ίδιο τρόπο που το κάνουν και οι μονάδες που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα.Τα συστήματα ηλιακών πιάτων χρησιμοποιούν ένα σύνολο καθρεπτών για την ανάκλαση και συγκέντρωση του ηλιακού φωτός στο δέκτη έτσι ώστε να επιτευχθεί η απαιτούμενη θερμοκρασία για την αποδοτική μετατροπη της θερμότητας σε έργο..

3) Πύργοι ηλιακής ισχύος: Οι πύργοι ηλιακής ισχύος παράγουν ηλεκτρική ισχύ από το φως του ήλιου συγκεντρώνοντας εστιασμένη ηλιακή ακτινοβολία σε έναν εναλλάκτη θερμότητας (δέκτη) που είναι τοποθετημένος σε έναν πύργο. Το σύστημα χρησιμοποιεί εκατοντάδες με χιλιάδες ανακλαστήρες που ακολουθούν την πορεία του ήλιου (ηλιοστάτες) και για να είναι δυνατή η οπτική επαφή με τον δέκτη υπάρχει ο πύργος. Αυτού του είδους οι μονάδες είναι πιο κατάλληλες για μονάδες της τάξης των 30 - 400MWe. Και αυτός ο τρόπος παραγωγής ενέργεις από την ηλιακή ακτινοβολία έχει το μειονέκτημα ότι δε μπορεί να παρέχει ισχύ συνεχώς όλο το 24ωρο. Στην περίπτωση αυτή όμως το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο αφού η θερμοκρασία λειτουργίας του εργαζόμενου μέσου μπορεί να είναι πολύ υψηλότερη. Ειδικότερα χρησιμοποιούνται λειωμένα άλατα. Υγρό άλας στους 290οC αντλείται από την «κρύα» δεξαμενή μέσα από τον δέκτη όπου θερμαίνεται στους 565οC και καταλήγει στη «ζεστή» δεξαμενή. Οι πύργοι ηλιακής ισχύος για να είναι οικονομικοί πρέπει να είναι μεγάλοι σε ισχύ άρα και έκταση. Δεν αποτελούνται από τμήματα και δε γίνεται να δημιουργηθούν σε μικρότερη κλίμακα όπως τα ηλιακά πιάτα και τα κοίλα παράβολα και να παραμείνουν οικονομικά αποδοτικοί. Κατάλληλες περιοχές είναι αυτές με άφθονη ηλιακή ακτινοβόλια και φθηνό κόστος γης.

Σύμφωνα με όσα μας είπε η Παρασκευή Γκιούρκα (MBA, MSc Πολιτικός Μηχανικός Παν/μιο Δυτικής Μακεδονίας, Εργαστήριο Διαχείρισης Τεχνολογίας) η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από οποιοδήποτε ηλιοθερμικό σύστημα, μεταφέρεται μέσω μετασχηματιστή υψηλής τάσης στο δίκτυο της ΔΕΗ, άρα και μέσω πυλώνων υψηλής τάσης στο εργοστάσιο της ΔΕΗ. Που σημαίνει, εφόσον δεν υπάρχει άλλος τρόπος, ότι στο Ακρωτήρι θα εγκατασταθούν πυλώνες υψηλής τάσης για να μεταφέρουν το ρεύμα. Όμως σχετικό ενημερωτικό έντυπο της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, αναφέρει ότι εντός των οικισμών, τα καλώδια υψηλής τάσης θάβονται στη γη. «Τα υπόγεια καλώδια δεν παράγουν ηλεκτρικά πεδία στις θέσεις που βρίσκονται οι άνθρωποι.» Από την κ. Γκιούρκα, λάβαμε την Οδηγία του Προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ (UNEP) σε σχέση με τις πιθανές περιβαλλοντικές επιπτώσεις κατά τη εγκατάσταση και λειτουργία των ηλιοθερμικών συστημάτων. Με βάση την οδηγία αυτή, τα ηλιακά κοίλα παράβολα και οι ηλιακοί πύργοι ισχύος, χρησιμοποιούν ψυκτικό νερό το οποίο μετά την επεξεργασία του αποβάλλουν, με πιθανές επιπτώσεις στην πανίδα της θάλασσας (ευτροφισμό, επιδράσεις στα ψάρια και την υδρόβια πανίδα, αυξημένη περιεκτικότητα οξυγόνου στον υδροφόρο ορίζοντα) λόγω της χημικής του σύστασης. Αυτό δε συμβαίνει με τα Ηλιακά Πιάτα.

Η οδηγία αναφέρεται στα προβλήματα αποδοχής τέτοιων εγκαταστάσεων από τις τοπικές κοινωνίες, εστιάζοντας στη χωροθέτησή τους κοντά σε κατοικημένες περιοχές, σε περιοχές οικολογικά σημαντικές ή φυσικού αισθητικού κάλους, στο μέγεθος εγκατάστασης, στην αλλαγή που επιφέρει στις χρήσεις γης και την ανάπτυξη πρακτικών διαχείρισης του υδροφόρου ορίζοντα όπου αυτές υπάρχουν.

Επίσης αναφέρεται στο πρόβλημα της οπτικής επαφής όσον αφορά στα κοίλα παράβολα και τους πύργους ισχύος που απαιτούν μεγάλες εκτάσεις για την τοποθέτηση καθρεπτών. Τέλος, αναφέρει η Οδηγία του ΟΗΕ, ο αναπτυξιακός σχεδιασμός και η χωροταξία μιας περιοχής αποτελούν κριτήρια για την κοινωνική αποδοχή ενός ηλιοθερμικού πάρκου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: