Δημοτική Πολιτιστική Πολιτική

Τι είναι η Δημοτική Πολιτιστική Πολιτική;

Στους περισσότερους Καποδιστριακούς Δήμους, η πολιτιστική πολιτική είναι συνήθως δέσμια μικροκομματικών και τοπικιστικών αντιλήψεων. Στην πραγματικότητα, αυτό που έχουμε μάθει να ορίζουμε ως πολιτιστική πολιτική στους Δήμους, είναι ένα σύμπλεγμα δραστηριοτήτων μεταξύ τοπικών φορέων και Δημοτικών Αρχών, που δεν ξεπερνούν τα όρια ενός θερινού προγράμματος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Υποθέτω, ότι όταν ο νομοθέτης χρησιμοποιεί τον όρο Δημοτική Πολιτιστική Πολιτική, δεν εννοεί την οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων, μόνο. Οι εκδηλώσεις γίνονται για να χορτάσουν οι ψηφοφόροι, «άρτον και θεάματα», πράγμα που θεωρείται τελείως απαραίτητο στο πολιτικό σύστημα της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Όμως η Πολιτιστική Πολιτική ορίζεται από άλλους, πρωτεύοντες και δευτερεύοντες άξονες, ανάλογα πάντα με τις ανάγκες του εκάστοτε Δήμου. Ο πολιτισμός είναι ένα κληροδότημα προς τις ερχόμενες γενιές, κι έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται, ως ένα σταθερό, διαρκές κληροδότημα. Ως υποδομή δηλαδή.

Ο ρόλος του Δήμου είναι να παράγει πολιτισμό, με την έννοια της εξασφάλισης υποδομών που αφορούν τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας ενός τόπου (ιστορική και αρχιτεκτονική κληρονομιά, λαογραφική παράδοση κ.α.) και την ανάπτυξη μιας σύγχρονης πολιτιστικής ταυτότητάς του (στήριξη μόνιμων και διαρκών δράσεων στις τέχνες και το βιβλίο κ.α.).

Και έπονται, οι ψυχαγωγίες…

Δημοτική Πολιτιστική Πολιτική στο Δήμο Ακρωτηρίου

Τα προηγούμενα οκτώ χρόνια στο Δήμο Ακρωτηρίου, ακολουθήθηκε η κλασσική συνταγή «άρτος και θεάματα» άλλοτε επιτυχημένα, άλλοτε όχι. Με τον παράγοντα της ποιότητας να επαφίεται στην τύχη και το είδος της εκάστοτε εκδήλωσης. Εκδηλώσεις έγιναν πολλές. Πολιτιστική Πολιτική όμως δε χαράχτηκε ποτέ.

Ατέλειωτες ουρές χρημάτων ξοδεύτηκαν σε σφολιατοειδή, σε πορτοκαλάδες και σε πυροτεχνήματα (και με την κυριολεκτική και με τη μεταφορική έννοια του όρου). Κύριος άξονας των διοργανώσεων του Δήμου, ήταν πάντα η ψυχαγωγική εξυπηρέτηση όλων των χωριών του Ακρωτηρίου, ώστε όσο το δυνατόν περισσότεροι δημότες να μείνουν χορτασμένοι και ικανοποιημένοι από την ποσότητα της ψυχαγωγικής τροφής κατά τη διάρκεια του έτους. Στην πραγματικότητα την πολιτιστική πολιτική του Δήμου, χάραζαν μέχρι σήμερα οι σύλλογοι (καλύπτοντας έτσι κάποιοι, κάτω από την ομπρέλα του Δήμου τη δική τους απραξία) και τα τοπικά συμβούλια των οποίων τα μέλη όπως είναι φυσικό, ενδιαφέρονται να τελέσουν τον πολιτικό τους ρόλο, που στο θέμα του πολιτισμού είναι όπως είπαμε, να ικανοποιήσουν τους ψηφοφόρους.

Όμως η νέα Δημοτική Αρχή δεν πρέπει και δε χρειάζεται να δεσμευτεί από τα στενά όρια αυτής της πολιτικής που ακολουθήθηκε ως τώρα, ούτε πρέπει να πέσει στο δίκτυ που έχει στρωθεί, δείχνοντας αδυναμία να απεμπλακεί από την ανία και την άγνοια των προηγούμενων χρόνων. Μπορεί να χαράξει μια ρεαλιστική πολιτιστική πολιτική, ξεκινώντας από τις υποδομές. Στην αντίληψη ότι κάθε χωριό πρέπει να έχει τη δική του κεντρική εκδήλωση, αντικρούω: εάν υπάρξει μία κεντρική υποδομή όπως π.χ. ένα μεγάλο θέατρο ή ένας θερινός κινηματογράφος, σε τοποθεσίες που θα οριστούν με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές και όχι με τοπικιστικά κριτήρια, ο Δήμος θα συνεχίσει να ακολουθεί την ίδια τακτική της «μιας κεντρικής εκδήλωσης ανά χωριό;» Τοπικές, μικρότερες εκδηλώσεις είναι καλό να γίνονται, είναι κάτι που το κάνει και η ΔΗΠΕΧ αποκεντρώνοντας τη δράση της στις γειτονιές των Χανίων. Όμως ο Δήμος, έχει την ευθύνη τελικά, να αφομοιώσει τις διαφορές μεταξύ χωριών και να ακολουθήσει μια ενοποιητική πολιτική και στον τομέα του πολιτισμού.

Η διατήρηση της πολιτιστικής μας ταυτότητας

Πολλοί παρεξηγούν το ρόλο του Δήμου στο θέμα της διατήρησης της παράδοσης, ταυτίζοντάς τον με το ρόλο των Πολιτιστικών Συλλόγων. Οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι έχουν χρέος (και αναφέρεται αυτό στα καταστατικά των περισσότερων), να διατηρούν την παράδοση της περιοχής τους με δράσεις και εκδηλώσεις. Και αφού αυτοί έχουν αυτό το ρόλο, ο Δήμος δεν έχει παρά να τους στηρίζει, επιχορηγώντας τους με το ποσό που τους αναλογεί ετήσια, συντονίζοντας τις δράσεις τους, και βοηθώντας πρακτικά με τις συμβουλευτικές του και υλικοτεχνικές του δυνατότητες, όσες υπάρχουν. Ο ρόλος του Δήμου δεν είναι να διοργανώνει «πανηγύρια».

Ο Δήμος, οφείλει πάνω απ όλα, να φροντίσει για τη διατήρηση της αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής του κληρονομιάς. Να καταγράψει, να προστατεύσει, να αναστηλώσει και τέλος, να αναδείξει τα σημαντικότερά του μνημεία, παραδίδοντάς τα, όχι μόνο στις επόμενες γενιές, αλλά και στις ανάγκες του σήμερα, την ανάπτυξη δηλαδή ενός τουρισμού που θα βασίζεται στο κυρίαρχο πολιτιστικό στοιχείο του Ακρωτηρίου, που είναι το θρησκευτικό και όχι μόνο.

Μάλιστα, σε μια περίοδο που ο τουρισμός του Ακρωτηρίου περνάει δύσκολη περίοδο, αν λάβουμε υπόψη ότι ένα κεντρικό αξιοθέατο του Ακρωτηρίου, το Γουβερνέτο, έπαψε να είναι προσβάσιμο στο μαζικό τουρισμό, η δράση αυτή είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητη. Το Ακρωτήρι δεν έχει μόνο τα τρία-τέσσερα μοναστήρια του, έχει ένα πολυδιάστατο δίκτυο, θρησκευτικών και φυσικών μνημείων να αναδείξει.

Η ανάπτυξη μιας σύγχρονης πολιτιστικής ταυτότητας

Σε ένα σύγχρονο Δήμο, όπου η πλειοψηφία του πληθυσμού ανήκει στις ενεργές, παραγωγικές γενιές, πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε, τι είδους πολιτιστική ταυτότητα διαμορφώνεται και να στηρίξουμε την ανάπτυξή της. Η σύγχρονη πολιτιστική ταυτότητα προσδιορίζεται από τα ενδιαφέροντα των δημοτών, αλλά και τις ανάγκες τους για μόρφωση, για ψυχαγωγία και για καλλιέργεια του νου και των αισθήσεων.

«Ιδέες, όπως λέει κι ο Δήμαρχος, υπάρχουν πολλές, από χρήματα έχουμε έλλειψη».

Υπάρχουν ιδέες που δεν απαιτούν τόσο χρήματα, όσο εθελοντική δράση.

Και υπάρχουν ιδέες που απαιτούν χρήματα, αλλά υπάρχουν κι επιλογές, στο πώς διατίθονται τα χρήματα. Εναπόκειται στην πολιτική βούληση της εκάστοτε Δημοτικής Αρχής, αν θέλει να ξοδέψει χρήματα και ενέργεια σε εκδηλώσεις φιλοξενίας επισήμων και καταθέσεις στεφάνων, σε πλουσιοπάροχους μπουφέδες ή γελοία κεράσματα, σε φασολάδες και χαλβάδες και άλλα τέτοια χαζά.

Η δημιουργία και μονιμοποίηση κάποιων πολιτιστικών θεσμών, είναι ένα θέμα. Σ’ αυτό εντάσσονται η θεσμοθέτηση του καρναβαλιού, η θεσμοθέτηση διαφόρων φεστιβάλ, όπως κουκλοθεάτρου – θεάτρου σκιών που ίσως ξεκινήσει φέτος, η θεσμοθέτηση ενιαίων γιορτών όπως ας πούμε, η γιορτή του καρπουζιού ή η θεσμοθέτηση διαγωνισμών και εκθέσεων, μπορούν να ξεκινήσουν και στην πορεία, από την επιτυχία τους, να κριθεί η μονιμοποίησή τους. Καίρια πρωτοβουλία υπήρξε , από μέλη της Πολιτιστικής Επιτροπής του Δήμου, για τη δημιουργία Χορωδίας του Δήμου Ακρωτηρίου η οποία αναμένεται να αναπτυχθεί το ερχόμενο φθινόπωρο. Πρόκειται για μια υποδομή που θα απασχολήσει και παιδιά από όλο το Ακρωτήρι και ενήλικες.

Η δημιουργία σύγχρονων υποδομών που θα στεγάζουν τις πολιτιστικές δράσεις του Δήμου είναι ένα άλλο θέμα. Και σε αυτό πρέπει να σταθούμε περισσότερο.

Το Ακρωτήρι χρειάζεται και μπορεί να έχει ένα μεγάλο υπαίθριο θεατρικό χώρο. Στα πλαίσια και πάλι της Δημοτικής Πολιτιστικής Επιτροπής έχει ακουστεί σαν ιδέα αλλά δεν ξέρουμε πόσο υλοποιήσιμη είναι, να δημιουργηθεί ένα τέτοιο θέατρο, σε ένα από τα εγκαταλελλειμένα λατομεία του Ακρωτηρίου, που έτσι κι αλλιώς προσφέρουν αμφιθεατρικό χώρο. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη υποδομή που αν γίνει και αξιοποιηθεί σωστά από το Δήμο, μπορεί να υποκαταστήσει το Θέατρο της Ανατολικής Τάφρου στα Χανιά, που και άβολο είναι και μέτριας αισθητικής (από πλευράς κερκίδων βέβαια) και υπάρχει και μια επικινδυνότητα λόγω φθοράς στα ξύλινα καθίσματα. Φυσικά, ο Δήμος θα μπορούσε να αποκομίζει έσοδα, από την ενοικίαση του θεάτρου αυτού.

Από την ίδια Επιτροπή έχει προταθεί και συζητείται, η δημιουργία θερινού κινηματογράφου στο Ακρωτήρι, μια υποδομή εύκολα υλοποιήσιμη και φτηνή, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα βρεθεί ο φορέας ή ο εκπρόσωπος του Δήμου που θα διαχειριστεί τη λειτουργία του.

Εχει προταθεί τέλος, η δημιουργία δημοτικής βιβλιοθήκης, που θα μπορούσε να στεγαστεί στο νέο Δημαρχείο. Στο οποίο ούτως ή άλλως καταλήγουμε για την κεντρική εσωτερική υποδομή που μπορεί να φιλοξενήσει εκδηλώσεις. Πρόκειται για την αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου που έχει σχεδιαστεί και ως αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Μένει να ολοκληρωθεί η νότια – δυτική πτέρυγα του Δημαρχείου στην οποία βρίσκεται η αίθουσα αυτή.